کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده پرستاری و مامایی
دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده پرستاری و مامایی
دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
بیماری مزمن انسدادی ریوی و مداخلات پرستاری
|
در حال حاضر آسم به عنوان یک اختلال جداگانه در نظر گرفته می شود که با نشانه های COPD هم پوشانی دارد. استعمال سیگار با آلودگی هوا و خطرات شغلی ( زغال سنگ ، پنبه و غلات ) عوامل خطرآفرینی هستند که در پیدایش COPD نقش دارند که ممکن است 30-20 سال بعد سبب ایجاد COPD شوند .
عوارض COPD متفاوت بوده ولی عبارتند از : عدم کفایت و نارسایی تنفسی ( مهمترین عارضه ) ، پنومونی ، آتلکتازی و پنوموتوراکس .
- تظاهرات بالینی
- COPD از طریق تنگس نفس ، سرفه و افزایش کار تنفسی مشخص می شود. تنگی نفس از نوع خفیف کوششی تا پیدایش تنگی نفس به هنگام استراحت متغیر است .
- کاهش وزن شایع است .
- نشانه ها در هر بیماری اختصاصی هستند . به تظاهرات بالینی آسم ، بروشکتازی ، برونشیت و آمفیزم مراجعه کنید .
- تدابیر طبی
- استفاده از برونکودیلاتور
- اکسیژن تراپی خصوصا در هنگام شب
- بسته به نوع بیماری از درمان های متفاوت استفاده می شود . به درمان هر یک از موارد آسم ، برونشکتازی ، برونشیت و آمفیزم مراجعه کنید .
قطع مصرف سیگار
جراحی :
لوبکتومی برای کاهش دیس پنه ، کاهش حجم ریه برای بهبود الاستیسیته و عملکرد کوششی پیوند ریه .
مداخلات پرستاری در بیمار دچار COPD
بررسی :
تعیین عوامل خطرساز
هر یک از عوامل خطرساز را نظیر استعمال دخانیا ت، پیپ ، سیگار یا دیگر انواع و نیز استنشاق غیرمستقیم فراورده های فوق بررسی کنید .
اخذ تاریخچه بهداشتی :
- در مورد نشانه ها و تظاهرات قبلی بیماری و نشانه های فعلی بیماری تاریخچه ای بگیرید .
- طول زمان و مدت مشکلات تنفسی
- تنگی نفس - کوتاهی نفس - ویزینگ - ( عدم ) تحمل فعالیت و خستگی بیش از حد .
- تأثیر بر روی عادات خوردن و خواب بیمار .
انجام معاینات فیزیکی:
- به منظور اخذ اطلاعات پایه ایی زیر معاینه فیزیکی را بطور کامل انجام دهید :
- تعداد نبض و تنفس و ریتم آن ها
- انقباض عضلات شکمی در طی دم
- استفاده از عضلات فرعی و کمکی به هنگام تنفس ، وجود بازدم طولانی .
- سینانور و برجستگی و احتقان ورید گردنی .
- ادم محیطی
- سرفه - رنگ به مقدار و قوام خلط .
- وضعیت حسی - افزایش گیجی و بهت ، وضعیت ادراکی
تشخیص :
- اختلال در تعادل گازی در رابطه با عدم تناسب میان تهویه - پرفیوژن
- پاکسازی غیرموثر راه های هوایی در رابطه با انقباض برونش - افزایش تولید مخاط - سرفه های غیرموثر وعفونت ریه و برونش
-الگوهای غیرموثر تنفسی در رابطه با کوتاهی تنفسی - وجود مخاط -
انقباض برونش ها و تحریک راه های هوایی .
- اختلال در امر مراقبت از خود در رابطه با خستگی بیش از حد ثانویه به افزایش کار تنفسی و نارسایی در تهویه و اکسیژن رسانی.
- عدم تحمل فعالیت در رابطه با خستگی بیش از اندازه ، هیپوکسمی و الگوهای تنفسی غیرموثر .
- از عهده برآیی ناموثر در رابطه با فرآیند ضعیف اجتماعی شدن .
اضطراب - افسردگی . کاهش سطح فعالیت و ناتوانی برای انجام کار - کمبود اطلاعات در رابطه با خطرات استعمال دخانیات که با تداوم رفتارهای پرخطر نماد پیدا می کند .
مشکلات جانبی و عوارض بالقوه :
- عدم کفایت تنفسی
- آتکتازی - پنومونی - پنوموتوراکس
- افزایش فشار خون ریوی
برنامه ریزی و اهداف:
اهداف اصلی در مورد بیماران مبتلا به COPD عبارتند از : بهبود تبادل گازی ، توقف استعمال دخانیات ، بهبود الگوهای تنفسی ، به حداکثر رساندن مراقبت از خود ، افزایش تحمل فعالیت ، پاکسازی موثر راه های هوایی افزایش توانایی در امر تطابق ، بهبود کیفیت زندگی از راه حفظ سلامتی ، پیوستن به برنامه های درمانی در مراقبتی در بیمارستان و منزل .
مداخلات پرستاری- بهبود تبادل گازی
- مراقب تنگی نفس و هیپوکسی در بیمار باشید .
- از بیمار در برابر اثرات جانبی داروهای تجویز شده مراقبت به عمل آورید .
- از طریق گزارش بیمار در مورد تخفیف تنگی نفس ، میزان کاهش، اسپاسم برونش ها را بررسی کنید.
- با استفاده از پالس اکسی متری و نتایج ABG و گازهای خون شریانی ، تأثیر اکسیژن مورد استفاده را مورد بررسی قرار دهید .
پاکسازی راه های هوایی
- به منظور رقیق کردن ترشحات ،بیمار را به مصرف مایعات فراوان تشویق کنید .
- از بیمار بخواهید که به گونه ای هدایت شده و کنترل شده سرفه کند .
- برحسب نیاز از فیزیوتراپی همراه با درناژ وضعیتی و تنفسی با کمک فشار مثبت متناوب استفاده کنید .- به بیمار در مورد انجام تکنیکهای موثر تنفسی آموزش دهید .
- میزان جریان بازدمی را اندازه گیری کنید .
پیشگیری از عفونت های برونش وریه :
- به بیمار در مورد گزارش علائم عفونت آموزش داده و به وی توصیه نمائید در صورت بدتر شدن نشانه ها گزارش دهد .
- از آنجایی که آلودگی قابل توجه هوا می تواند موجبات اسپاسم برونشها را فراهم آورد از بیمار بخواهید که در چنین شرایطی از منزل خارج نشود و در معرض هوای آلوده قرار نگیرد .همچنین به بیمار توصیه کنید که در معرض هوای بیش از اندازه گرم و مرطوب واقع نشود .
کنترل و درمان عوارض :
- بیمار را از نظر وجود عوارض و عدم کفایت تنفسی و نارسایی تنفسی . عفونت تنفسی و آتلکتازی ، بررسی نمائید . به منظور پیشگیری از بروز عوارض ، نحوه استفاده از داروهای برونکودیلاتور را به بیمار توضیح دهید .
- مراقبت تغییرات شناختی ، افزایش تنگی نفس، تاکی پنه، تاکی کاردی در بیمار باشید . مقادیر پالس اکسیمتری را کنترل نموده و بر حسب آن در صورت لزوم از اکسیژن استفاده کنید . در مورد علائم و نشانه های عفونت یا دیگر عوارض و تغییر در وضعیت جسمی یا شرایط ذهنی و اهمیت لزوم گزارش آن ها به بیمار و خانواده اش توصیه های لازم را بکنید .
آموزش در مورد بازتوانی ریوی :
- بیمارانی را که واجد شرایط بازتوانی می باشند مشخص نموده و برروی موارد لازم برای آموزش در برنامه بازتوانی تأکید کنید .
- بر روی تمرینات تنفسی تاکید کرده و همراه با روش هایی که به کاهش و تخفیف نشانه های موجود در بیمار کمک می نمائید و به آموزش مجدد تمرینات تنفسی بپردازید .
- در مورد مراکز حمایتی موجود به بیمار آموزش دهید .
- برای بیمار امکان استفاده از آموزش های اختصاصی را فراهم آورید(توان بخشی ، حرکات تنفسی و کار درمانی به منظور حفظ و ذخیره انرژی در طی انجام فعالیت های روزمره)
- به بیمار در مورد استعمال خطرناک سیگار در مجاورت اکسیژن یادآوری کنید .
- نحوه ی استفاده صحیح از برونکودیلاتورهای استنشاقی را به بیمار آموزش دهید .
- نیازهای تغذیه ای و کالریک بیمار را بررسی کرده و با وی در مورد چگونگی برنامه ریزی غذایی و استفاده از مکمل های غذایی مشورت کنید.
- به بیمار در مورد آناتومی و فیزیولوژی طبیعی ریه، پاتوفیزیولوژی COPD و تغییرات ایجاد شده در آن ، داروها ، اکسیژن درمانی تغذیه ، درمان های تنفسی در منزل و چگونگی تخفیف نشانه ها ، ترک سیگار ، تطابق با مشکلات جنسی و بیداری مزمن ، چگونگی ارتباط با اعضا سیستم بهداشتی و برنامه ریزی برای کسب آگاهی در مورد تصمیمات اخذ شده توسط مراقبت کنندگان بهداشتی ، آموزش دهید .
منبع: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی